Οι Τρίποδες, είναι ένα από τα γραφικότερα και μεγαλύτερα χωριά της νοτιοδυτικής Νάξου. Απέχει περίπου 9 χλμ από τη Χώρα και ελάχιστα από την ξακουστή παραλία της Πλάκας.

Τα ερείπια του πύργου της Πλάκας και το εκκλησάκι του Αγίου Ματθαίου που είναι κτισμένο πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού, ενισχύουν την άποψη ότι ο οικισμός παλαιότερα ήταν κτισμένος στην παραθαλάσσια περιοχή της Πλάκας.

Αργότερα, λόγω του φόβου των πειρατών μεταφέρθηκε στα ενδότερα, σε διάφορες κατά καιρούς τοποθεσίες, ενώ στη σημερινή του θέση οριστικοποιήθηκε από την εποχή της Φραγκοκρατίας.

Σε μία από τις περιοχές όπου λέγεται ότι βρισκόταν παλαιότερα ο οικισμός, στις Κεχριές, σώζονται τα ερείπια του πύργου του Γα, θέρετρο του Ιωάννη Γα που υπήρξε νοτάριος της κοινότητας Νάξου.

Λίγο δυτικότερα βρίσκονται τα ερείπια του πύργου του Αη-Γιώργη, που κτισμένος σαν αετοφωλιά πάνω σε γκρεμό, φαίνεται ότι χρησίμευε σαν προστατευτικό φρούριο (βίγλα) του πύργου του Γα.

Στις μέρες μας οι Τρίποδες, με κάτασπρα σπίτια, πλακόστρωτους δρόμους, και γραφικούς ανεμόμυλους, διαθέτουν γνήσια κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα και είναι ένα από το πιο ζωντανά χωριά της Νάξου με πληθυσμό πάνω από 800 μόνιμους κατοίκους.

Πηγή πλούτου για το χωριό είναι ο κάμπος της Πλάκας, όπου, εκτός από την πανελληνίως γνωστή ναξιώτικη πατάτα, καλλιεργούνται οπωροκηπευτικά, κριθάρια και αμπέλια που παράγουν περίφημο κρασί.

Στα αξιοθέατα του ανήκουν ο επιβλητικός ναός της Παναγίας Τριποδιώτισσας, πολιούχου των Τριπόδων, οι γραφικοί ανεμόμυλοι στο ύψωμα που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, τα ερείπια του πύργου της Πλάκας, γνωστού και ως Παλαιόπυργου ή πύργου της Αριάδνης, καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται στο ανακαινισμένο ελαιοτριβείο του χωριού.

Γύρω από την μεγάλη πλατεία με τους ευκαλύπτους, λειτουργούν αρκετά παραδοσιακά καφενεία, ενώ οι ταβέρνες του χωριού φημίζονται για τους μεζέδες και κρασί τους. Τα «Νιάμερα της Παναγίας», στις 23 Αυγούστου, γιορτάζονται με μεγάλο πανηγύρι, όπου συγκεντρώνεται κόσμος από όλο το νησί.